orzechy

Wystrzelony 44 lat temu, przeleciał 18 mld kilometrów. Jego sygnał radiowy dociera do nas po 16 godzinach. Dla porównania, ze Słońca: po 8 minutach.

Pozdrowienia w kilkudziesięciu językach. Po polsku: Witajcie istoty z zaświatów.

Chociaż liczba gwiazd w kosmosie jest niewyobrażalnie wielka, to i tak są one od siebie nawzajem potwornie oddalone.

Każda z dwóch bilionów galaktyk zawiera przeciętnie kilkaset miliardów gwiazd.

Mimo to, średnia odległość między poszczególnymi gwiazdami wynosi 4 tysiące lat świetlnych.

Co prawda mamy bliższych sąsiadów, których światło biegnie 4 lata, ale za to największa Wielka Pustka w okolicy Oriona i Rzeki Erydan ma średnicę około miliarda lat świetlnych.

Wszędzie tam rozpościera się jedynie delikatne, pozagalaktyczne świetlne tło. Jest ono tak słabe jak światło 60-watowej żarówki z odległości 4 kilometrów i dla nas niewidoczne, ponieważ ginie w promieniowaniu Drogi Mlecznej.

A jednak astronomowie zmierzyli jego gęstość i policzyli ile fotonów zawiera.

Wykorzystali blazary, czyli strumienie gorącej plazmy wyrzucanej w pobliżu czarnych dziur. Świecą one jak reflektory nawet z jednego krańca Wszechświata na drugi. A ponieważ muszą się przedzierać przez tę pozagalaktyczną mgłę, tracą po drodze część energii i na tej podstawie oszacowano jej gęstość a w rezultacie

Dzieci powinny wychowywać się na wsi.

Najlepiej na takiej, jaką pamiętam z dzieciństwa, czyli wsi lata i wczesnej jesieni. Małe dziecko powinno wchodzić w sad, wdychać zapach krów i rozcierać w palcach kwiaty dziurawca. Powinno chodzić boso po trawie i obrośniętych kamieniach w strumieniu. Nieco większe powinno wspinać się na drzewa, chodzić po gorący chleb do piekarni i kręcić kołem przy siekaniu pokrzyw dla świń. Kto nauczy się wtedy czułości do zwierząt, nigdy nie będzie okrutny.

Dobrze by było, żeby dzieci, zanim pójdą do szkół, najadły się zielonych porzeczek i śliwek-robaczywek. Powinny jeść jak najwięcej owoców prosto z drzew lub z ziemi pod drzewami. Niech piją wodę z aluminiowego wiadra obok studni i sikają, gdzie chcą. Powinny pomagać rodzicom, ilekroć tego zażądają, ale też starać się spędzać dzień poza zasięgiem ich głosów. Dzieci należy uczyć modlitwy pod krzyżem w polu, a historii w miejscu, gdzie pospiesznie zakopano poległych, by po wojnie wykopać ich i przenieść na nieznany cmentarz.

DOKOŃCZENIE: Wojciech Bonowicz, Edukacja

WIĘCEJ: Jak zmienić polską szkołę?

Na początku XIX wieku w karczmie tej utworzono pomieszczenia mieszkalne dla robotników pracujących w kamieniołomach Skałek Twardowskiego.

Inne budynki to: stajnia, spichlerz, młyn, stodoła i kręgielnia. Wozownię i kuźnię wyburzono w roku 1967.

Przy ulicy Dworskiej 4 stoi dwór kapitularny. Jego początki datuje się na rok 1616 gdy zbudowano tu podmiejską willę dla krakowskich kanoników katedralnych. Dwór ten, wraz z całą wsią Zakrzówek należał również do rodziny Batków. Jej protoplastą był Józef Batko urodzony w połowie XVIII wieku w miejscowości Taszyce koło Wieliczki.

Jeszcze jedna przyczyna braku opamiętania w tym, co wygadują o sobie nawzajem przeciwnicy polityczni. Tym razem obejmuje ona całą, ponad tysiącletnią historię naszego kraju.

Ludzie żyjący w państwie, które w ciągu ostatnich wieków dwa razy przestało istnieć wiedzą, że może się to znowu wydarzyć. Nawet w hymnie śpiewają "Jeszcze Polska nie zginęła..." Jeszcze nie, ale co będzie gdy przestaniemy żyć? Nie wiadomo. Dlatego tak trzęsą się nad każdą najdrobniejszą czy wyimaginowaną wadą i wszędzie widzą cień zdrady. A każdego, kto nie broni ojczyzny według ich mniemania, odsądzają od czci i wiary.

Śmierć kraju pamiętającego czasy "potęgi i chwały", który po ośmiuset latach "umiera" (tak napisał Wybicki, bo "zginąć" może portfel, ale nie ojczyzna), był niewyobrażalną traumą. Tym bardziej, że wtedy jeszcze nie wiedziano, iż przegrane bitwy, abdykacja króla, obce wojska w stolicy to jeszcze nie "finis Poloniae". "Póki my żyjemy".

Polska istniała dalej w języku polskim a więc w kulturze, religii, zwyczajach i w domowej pamięci. Trzeba było ją ukrywać, rozwijać i bronić, ale można też było ją zdradzić. 173 lat takiej podległości kształtowało nas jako wiecznych konfederatów, genialnych konspiratorów, którzy mają się na baczności czyli są podejrzliwi, bo wróg może się kryć wszędzie.

Teraz, po raz pierwszy wyrosło nam pokolenie wychowane całkowicie w wolnym kraju. Niepodległe. Niektórzy wiążą z nim wielkie nadzieje, że nie będzie się lękać utraty tego, co najważniejsze. Nie doświadczy poczucia bezsilności, jako że to już nie obcy - jak się ciągle starym wydaje - nami rządzą.